تشریفات و آداب برگزاری مراسم ختم
مهمترین مراسمی که پس از تدفین برگزار می شود مجلس ترحیم یا ختم است که در سومین روز درگذشت متوفی برگزار می گردد. تشریفات این مراسم در هر منطقه بنا به آداب و رسوم خاص آن منطقه صورت می گیرد اما در همه آنها یک مجموعه آداب عمومی رعایت می شود.
1. به طور معمول پس از اتمام مراسم تدفین و پیش از پراکنده شدن مردم، زمان و مکان مجلس ترحیم به اطلاع بستگان می رسد و اعلامیه های چاپ شده در کوچه و خیابان محل زندگی متوفی و بستگان درجه یک او نصب میشود.
2. این مجلس عموما در خانه مرحوم، مسجد و یا تکیه محل برگزار می گردد که مردم با لباس هایی تیره و اغلب مشکی رنگ، برای تسلی بازماندگان و نشان دادن علاقه خود به متوفی در آن شرکت می کنند و تاج گل می فرستند.
3. غالبا در قسمتی از مسجد طاق شال ترمه پهن می کنند و روی آن را با گل های سفید، شمع های روشن، عکس متوفی و قرآن و گلاب پاش می آرایند. گاهی سینی های خرما و حلوا که برای پذیرایی از میهمانان آماده شده نیز روی همین طاق شال ترمه قرار می گیرد.
4. بستگان نزدیک به متوفی ، جلوی در مسجد در دو طرف به صف می ایستند و هنگام ورود یا خروج حاضران از آنها تشکر و قدردانی می کنند.
5. کسانی در مسجد مسئولیت پذیرایی را به عهده دارند که از خدمه مسجد و یا بستگان متوفی هستند. معمولا در این مراسم با توجه به گرما یا سرمای هوا، از چای یا شربت به همراه خرما و حلوا برای پذیرایی استفاده میشود. گذاشتن میوه و شیرینی نیز مرسوم است.
6. در طول مراسم، کسانی بین حاضران قرآن تقسیم می کنند که ثواب خواندن آن به روح مرحوم هدیه شود. برای این کار از قرآن های حزبی استفاده می شود و برای هر فردی که تمایل داشته باشد یک حزب در نظر گرفته می شود. صاحبان عزا در جلوی مسجد می نشینند و مهمانان هنگام ورود به آنها تسلیت می گویند .
7. مجلس با قرائت آیاتی از قرآن مجید آغاز می شود و معمولا آیاتی درباره یادآوری روز قیامت و مرتبط با مرگ تلاوت می شود. سخنران به معرفی متوفی می پردازد و از سجایای اخلاقی و صفات نیکوی او یاد می کند. از طرف حاضران به صاحبان عزا تسلیت گفته و از طرف صاحبان عزا به حاضران خوشآمد می گوید و از کسانی که در مراسم خاکسپاری و مجلس ختم در کنار خانواده متوفی بودند تشکر می کند.
8. پس از آن یک واعظ که عموما روحانی است با نقل روایاتی عبرت آموز و خواندن اشعاری پند آمیز از کوتاهی عمر و قطعی بودن مرگ صحبت می کند و روز قیامت و توجه به آخرت را به حاضران یادآوری می کند و برای بازماندگان طلب صبر دارد .
9. پس از سخنرانی ، نوبت مداحی است. یک مداح با خواندن روضه هایی از واقعه کربلا، عظمت آن مصیبت را یادآوری می کند و بازماندگان را تسلی می دهد و برای متوفی طلب بخشش و مغفرت می کند. در پایان سخنران از همه کسانی که در مسجد حضور داشتند تشکر کرده و با ذکر نام از حضور بزرگان مجلس قدردانی می کند. امروزه برخی از خانواده ها به جای مداحی یا در کنار آن، از گروه های نی و دف نوازی در مراسم ختم استفاده می کنند که سازی هایی عرفانی هستند و عموما همراه آنها اشعاری از حضرت مولانا خوانده میشود و فضایی خاص ایجاد می کنند که به سلیقه صاحبان عزا بستگی دارد.
10. پس از پایان مراسم ختم، گروهی از بستگان نزدیک، خانواده متوفی را تا خانه مشایعت می کنند و یا همراه مردان برای باز کردن مغازه بسته آنها راهی می شوند. برخی خانواده ها پس از مسجد از میهمانان خود با شام نیز پذیرایی می کنند که این پذیرایی در خانه و یا سالن صورت می گیرد.
در تمامی این مراحل بهشت یار میتواند یاری رسان شما باشد !
91018839 - 021
> چطور محل برگزاری مراسم ختم پیدا کنیم؟
